Aport własności intelektualnej a podatek dochodowy od osób prawnych

Z dniem 1 stycznia 2015 roku weszła w życie nowelizacja ustawy regulującej podatek dochodowy od osób prawnych. Nowe przepisy dotyczą przychodów z tytułu transferu do spółki kapitałowej wkładu niepieniężnego w postaci tzw. komercjalizowanej własności intelektualnej. Wprowadzone zmiany nie ingerują w obowiązującą w polskim systemie podatkowym zasadę opodatkowania przychodów z tytułu objęcia udziałów, ale dopuszczają preferencyjny sposób opodatkowania aportu w formie komercjalizowanej własności intelektualnej.

Podatek dochodowy – odroczenie

Nowa regulacja pozwala na odroczenie opodatkowania przychodu z tytułu wniesienia do spółki kapitałowej aportu w postaci komercjalizowanej własności intelektualnej. Chodzi tutaj m.in. o: patent, prawa autorskie, know-how oraz licencje od tych praw. Okres odroczenia wynosi maksymalnie 5 lat od dnia uzyskania przychodu z tego tytułu. Uprawnienie to wygasa, jeśli przed upływem tego terminu nastąpi zbycie, umorzenie lub unicestwienie objętych udziałów albo podmiot komercjalizujący znajdzie się w stanie upadłości lub likwidacji albo też przestanie być podatnikiem podlegającym opodatkowaniu od całości swoich dochodów.

Wystąpienie ww. okoliczności powoduje, że ustalenie przychodu z tytułu wniesionego aportu musi zostać określone na dzień poprzedzający dzień wystąpienia zdarzeń unicestwiających preferencyjne zasady opodatkowania.

Kogo dotyczą zmiany?

Podmiotami, które mogą skorzystać z wprowadzonych zmian są – przede wszystkim – podmioty prowadzące działalność innowacyjną, które ustawodawca określa mianem podmiotów komercjalizujących.

Zgodnie z art. 4a ust. pkt 24 ustawy o CIT są to:

• uczelnie wyższe lub spółki tworzone w oparciu o ustawę o szkolnictwie wyższym,
• Polska Akademia Nauk, a także jej instytut naukowy albo spółka,
• instytuty badawcze i spółki utworzone z ich udziałem,
• międzynarodowe instytuty naukowe, działające na terytorium RP.

Dla podatników spoza kręgu podmiotów komercjalizujących obowiązek podatkowy powstaje, co do zasady,w dniu zarejestrowania spółki albo podwyższenia jej kapitału w rejestrze przedsiębiorców KRS.

Jakie możliwości daje zmiana przepisów?

Nowo obowiązujące przepisy w sposób szczegółowy regulują zasady rozpoznawania przychodów i kosztów uzyskania przychodu z tytułu zbycia komercjalizowanej własności intelektualnej oraz zasady ustalania wartości początkowej wkładu niepieniężnego w postaci komercjalizowanej własności intelektualnej.

Jest to z pewnością wyjście naprzeciw oczekiwaniom innowacyjnych przedsiębiorców. Dotychczas obowiązujące przepisy nakładały obowiązek wykazania przychodu podlegającego opodatkowaniu z tytułu objętych udziałów już w momencie aportu własności intelektualnej, co w większości przypadków stanowiło zasadniczy problem.

Nowe technologie w początkowej fazie rozwoju generują większe koszty niż zyski. Odroczenie obowiązku podatkowego o 5 lat, daje realne możliwości na pokrycie ciężarów podatkowych z zysków, które przyniesie inwestycja związana z komercjalizacją własności intelektualnej.

Jak to wygląda w praktyce?

W sytuacji, gdy np. instytut badawczy zdecyduje się na wniesienie tytułem aportu do spółki z o.o. opracowanego patentu, wówczas w świetle obowiązujących przepisów nie będzie zobowiązana do wykazania przychodu podlegającego opodatkowaniu z tytułu objęcia udziałów za wniesiony aport w spółce, już w momencie jego wniesienia. Obecnie ma na to 5 lat od dnia uzyskania przychodu z powyższego tytułu.

Z chwilą wniesienia patentu do spółki, instytut badawczy zyskuje status podmiotu komercjalizującego. Zostają wówczas spełnione dwie przesłanki uprawniające do skorzystania z preferencyjnego sposobu opodatkowania:

1. przesłanka przedmiotowa – mamy komercjalizowaną własność intelektualną, którą jest w omawianym przypadku patent (art. 4a pkt 23. a. ustawy o CIT) oraz
2. przesłanka podmiotowa – mamy podmiot komercjalizujący, którym jest instytut badawczy wnoszący do spółki kapitałowej komercjalizowaną własność intelektualną (art. 4a pkt 24. e. ustawy o CIT).

Warunkiem koniecznym do uzyskania dodatkowego 5-letniego okresu rozliczeniowego jest pozostawanie w tym okresie przez podmiot komercjalizujący udziałowcem w spółce, do której wniósł patent.

Żeby skorzystać z preferencyjnego sposobu opodatkowania, udziały objęte przez podmiot komercjalizujący nie mogą zostać zbyte czy też umorzone. Zatem, jeśli przykładowy instytut zbyłby objęte udziały, wówczas z momentem zawarcia umowy sprzedaży zaktualizowałby się dla niego obowiązek podatkowy, co wiąże się z ustaleniem przychodu z tytułu wniesionego patentu na dzień poprzedzający dzień zawarcia umowy sprzedaży.

Pozostaje mieć nadzieję, że wprowadzone przez ustawodawcę zmiany będą sprzyjać rozwojowi współpracy środowisk naukowo-badawczych ze światem biznesu, który chętniej i odważniej będzie inwestował w innowacyjne rozwiązania i technologie.